Podstawy szachów są dosyć proste: rozgrywka toczy się na szachownicy posiadającej 64 pola (32 w kolorze białym i 32 w kolorze czarnym). Gracze dysponują ośmioma pionami, dwoma wieżami, dwoma gońcami, dwoma skoczkami, jednym hetmanem oraz jednym królem. Każda z bierek porusza się w inny sposób. Celem gry jest rozgrywanie partii w taki sposób, aby zamatować króla przeciwnika. Szach mat to sytuacja, w której król jest pod presją bicia ze strony figury przeciwnika i nie ma jak uciec, a ponadto, żadna z bierek sojuszniczych nie może zasłonić króla lub zbić zagrażającej figury.

W praktyce, szachy to niezwykle skomplikowana i trudna gra. Arcymistrzowie muszą poświęcić wiele lat na naukę debiutów, poznanie strategii gry środkowej oraz końcówek. W teorii, liczba możliwych scenariuszy w szachach jest skończona, jednak w praktyce liczba ta jest poza sferą wyobraźni. Najlepsi szachiści w trakcie turniejów budują swój ranking, który świadczy o ich poziomie. Aktualnym mistrzem świata jest Magnus Carlsen, którego aktualny ranking wynosi 2862 punkty (najlepszy gracz w historii tej dyscypliny). Najlepszym z Polaków jest obecnie Jan Krzysztof Duda z rankingiem 2758.