Zapasy
Zapasy – najważniejsze informacje o tej dyscyplinie sportu
Zapasy to jedna z najstarszych form rywalizacji sportowej uprawiana już w czasach antycznych. W walce zapaśniczej rywalizuje dwóch zawodników o podobnej wadze, którzy starają się powalić rywala i uzyskać przewagę punktową w pojedynku.
Dopuszczalne są chwyty oraz rzuty. Polska może pochwalić się bardzo bogatą tradycją w zapasach i dużymi sukcesami. Polscy zawodnicy (i jedna zawodniczka) zgromadzili w sumie 24 medale olimpijskie, w tym 5 złotych w rywalizacji zapaśniczej.
Na blogu LV BET znajdziesz obszerny przewodnik dla kibiców, z którego dowiesz się, na czym właściwie polega walka zapaśnicza, a także poznasz najbardziej prestiżowe zawody w zapasach.
Historia zapasów – kiedy narodziła się ta dyscyplina?
Zapasy towarzyszą ludziom od czasów antycznych. Najstarsze zachowane źródła historyczne ukazujące rywalizację dwóch mężczyzn w formie zapasów liczą 15,000 lat i pochodzą z rysunków odkrytych w jaskiniach we Francji.
Już kilkuletni chłopcy przechodzili szkolenie, nabywając podstawowe umiejętności w fizycznym zmaganiu się z przeciwnikiem. Dopiero po nabyciu biegłości w zapasach chłopcy byli uczeni władania poszczególnymi rodzajami broni. Zapasy uchodzą za jedną z pierwszych dyscyplin o charakterze sportowym (sport walki).
Na pewno były obecne w programie starożytnych igrzysk olimpijskich organizowanych w antycznej Grecji. Dyscyplina była następnie rozwijana przez starożytnych Rzymian, którzy uczynili zapasy mniej brutalnymi, a bardziej technicznymi.
Za pierwsze oficjalne zawody zapaśnicze w czasach nowożytnych uważa się turniej krajowy zorganizowany w Stanach Zjednoczonych w 1888 roku. Z kolei 1896 roku zapasy grecko-rzymskie znalazły się w programie pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich w Atenach.
Zapasy jako dyscyplina sportowa pojawiły się w Polsce w okresie Dwudziestolecia Międzywojennego. W 1922 roku powołano Polski Związek Atletyczny, który trzymał pieczę nad organizacją m.in. zawodów zapaśniczych.
Z kolei w 1957 roku założono Polski Związek Zapaśniczy (PZZ), który przejął obowiązki Polskiego Związku Atletycznego. Jest on zrzeszony w Międzynarodowej Federacji Zapaśniczej.
Najważniejsze zasady w walce zapaśniczej
Walka zapaśnicza polega na zmaganiu się na okrągłej macie dwóch zawodników mieszczących się w jednej kategorii wagowej. Jeden zawodnik zakłada czerwony trykot, a drugi trykot niebieski, co pozwala sędziom łatwiej obserwować przebieg pojedynku.
Głównym celem w zapasach jest powalenie rywala na łopatki i utrzymanie go w tej pozycji przez sekundę, co automatycznie kończy walkę. Jest to tzw. „tusz”. Zawodnicy mogą stosować chwyty i rzuty do wypracowania przewagi.
Nie dopuszcza się żadnych uderzeń, dźwigni, duszenia. W zapasach wyróżnić możemy dwa style walki: styl klasyczny, w którym dopuszcza się wyłącznie chwyty powyżej pasa oraz styl wolny, który dopuszcza chwytanie za nogi.
Walka zapaśnicza seniorów składa się z dwóch lub trzech rund trwających 2 minuty. Zawodnicy starają się zdobywać punkty techniczne, które zadecydują o zwycięstwie. Jeśli w regulaminowym czasie walki żaden zawodnik nie uzyska punktu technicznego, wówczas miejsce ma dogrywka trwająca 30 sekund.
Rozpoczyna się ona w pozycji obowiązkowej klamry – sędziowie losują stronę ofensywną, która będzie starała się zdobyć punkt i stronę pasywną, która ma się jedynie bronić. Jeśli zawodnik atakujący nie zdobędzie punktu, wówczas odejmuje mu się punkt.
Walki zapaśnicze dzielą się na kilka kategorii wagowych. U mężczyzn są to kategorie do: 55, 60, 66, 74, 84, 96 oraz 120 kg. W przypadku kobiet wyróżniamy kategorie do: 48, 51, 55, 59, 63, 67 i 72 kg.
Walka może zakończyć się zwycięstwem na punkty w czasie regulaminowym lub zwycięstwem po dogrywce. Możliwe jest także zwycięstwo przed czasem przez wspomniany już „tusz”, ale również wypracowanie dostatecznie wysokiej przewagi w punktach technicznych. Przewaga ta powinna wynosić 8 punktów u mężczyzn lub 10 punktów u kobiet.
Dla przeciętnego widza zapasy są sportem dość skomplikowanym. Nie znając dokładnych zasad ciężko bowiem stwierdzić, za co sędziowie przyznają punkty i od czego zależy punktacja.
Dla osób, które dobrze rozumieją kunszt zapasów, walki potrafią być niezwykle emocjonujące. Jako ciekawostkę możemy wskazać, że niektórzy zawodowcy po zakończeniu kariery w zapasach próbują swoich sił w MMA. Na taki krok zdecydował się chociażby Damian Janikowski, brązowy medalista IO w Londynie w stylu klasycznym do 84 kg.
W jaki sposób zdobywane są punkty w zapasach?
Punkty techniczne w zapasach można zdobywać na kilka sposobów. Wyróżnia się akcje punktowane za 1, 2, 3 lub 5 punktów. Po uzyskaniu ośmiopunktowej przewagi (10 pkt. u kobiet) przez jednego zawodnika walka jest automatycznie przerywana. 1 punkt można zdobyć m.in. za sprowadzenie zawodnika do parteru lub za wyjście z tej pozycji. 1 punkt ląduje na konto zawodnika także wtedy, gdy rywal dopuści się faulu. 2 punkty można otrzymać za obalenie lub rzut, który sprowadza rywala do parteru, ale nie znajduje się on w pozycji zagrożonej. 5 punktów można otrzymać za rzut o wysokiej amplitudzie (wyjątkowo widowiskowy rzut, w którym rywal całkowicie odrywa się od maty i ląduje w parterze w sytuacji zagrożonej). Punkty można otrzymać za faul lub przewinienie rywala, np. ucieczkę z maty. Czasami zawodnicy celowo dążą do ucieczki z maty, gdyż znajdują się w sytuacji bardzo zagrożonej, a ucieczka to jedyna szansa powrotu do walki w stójce.
Najbardziej prestiżowe zawody w zapasach
W ciągu roku na całym świecie odbywa się wiele prestiżowych zawodów, w których rywalizują najlepsi graplerzy i zapaśniczki. Jednak szerszym zainteresowaniem ze strony kibiców cieszą się w zasadzie tylko trzy wydarzenia, a mianowicie: rywalizacja w ramach Letnich Igrzysk Olimpijskich, Mistrzostwa Świata, a także Puchar Świata. Z perspektywy kibiców z Europy ważnym wydarzeniem są także mistrzostwa na stary kontynencie. Największym sukcesem w karierze dla każdego zapaśnika jest wywalczenie medalu olimpijskiego. Poniżej omawiamy najważniejsze zawody zapaśnicze, a także wskazujemy kraje, które mogą poszczycić się największymi sukcesami.
Zapasy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich
Zapasy grecko-rzymskie pojawiły się w programie pierwszych, nowożytnych Igrzysk Olimpijskich zorganizowanych w 1896 roku w Atenach. Zabrakło ich w programie w roku 1900, ale wróciły w roku 1904 przy okazji olimpiady w St. Louis. Dopiero 100 lat później, przy okazji Letnich Igrzysk Olimpijskich 2004 w Atenach do programu dołączono także zapasy kobiet, które obecnie rywalizują w kategoriach: do 48 kg, do 53 kg, do 58 kg, do 63 kg, do 69 kg i do 75 kg. U mężczyzn wyróżnić możemy podział na zapasy w stylu klasycznym oraz w stylu wolnym.
Najbardziej utytułowanym krajem w zapasach na Igrzyskach Olimpijskich do dziś pozostaje ZSRR z dorobkiem 116 medali (w tym 62 złotych). Do tego dołożyć należy dorobek Rosji – 51 medali, w tym 25 złotych. Drugie miejsce w kategorii medalowej zajmują Stany Zjednoczone (125 medali, 50 złotych), a trzecie Szwecja (84 medale, 28 złotych). Bardzo wysoko w klasyfikacji medalowej wszech czasów plasuje się Polska, która zajmuje 16. miejsce z dorobkiem 24 medali, w tym 5 złotych.
Mistrzostwa Świata w zapasach
Mistrzostwa Świata w zapasach po raz pierwszy rozegrano w 1904 roku w Wiedniu. Początkowo turniej mistrzowski obejmował wyłącznie walki w stylu klasycznym. Dopiero w 1951 roku na MŚ w Helsinkach po raz pierwszy pojawiły się zawody w stylu wolnym. Rywalizacja kobiet na MŚ w zapasach odbywa się od 1987 roku. Pieczę nad tymi zmaganiami trzyma Międzynarodowa Federacja Zapaśnicza (FILA), w której zrzeszony jest także Polski Związek Zapaśniczy. Warto również zauważyć, że Polski Związek Zapaśniczy kilkukrotnie był zaangażowany w organizację Mistrzostw Świata. W roku 1974 i 1982 zmagania w stylu klasycznym odbyły się w Katowicach, natomiast w 1997 roku we Wrocławiu. W 1998 roku organizatorem kobiecych MŚ był Wrocław. Dopiero od 2005 rok jedno miasto odpowiada za organizację zawodów w stylu klasycznym i wolnym oraz za zmagania kobiet.
Aktualnie Mistrzostwa Świata w zapasach odbywają się co roku, zazwyczaj w okolicach września. Najbardziej utytułowanym krajem w historii tych zmagań pozostaje ZSRR z dorobkiem 415 medali, w tym 253 medali złotych. Trzecie miejsce tej klasyfikacji zajmuje natomiast Rosja, z dorobkiem 275 medali, w tym 111 złotych. Wysokie lokaty w klasyfikacji medalowej wszechczasów zajmują również: Japonia (284 medale, 129 złotych), Stany Zjednoczone (286 medali, 82 złote) oraz Iran (258 medali, 68 złotych). Polska plasuje się na siedemnastym miejscu z dorobkiem 92 medali, 15 złotych.
Puchar Świata w zapasach
Puchar Świata to coroczne zawody organizowane pod patronatem Międzynarodowej Federacji Zapaśniczej. W zmaganiach tych biorą po trzy najlepsze reprezentacje z każdego kontynentu. O doborze uczestników decydują wyniki poprzednich Mistrzostw Świata. Zmagania te zapoczątkowano w 1956 roku w Stambule (styl wolny). W 1980 roku pojawił się Puchar Świata w stylu klasycznym, natomiast w 2001 roku zainaugurowano Puchar Świata kobiet. Są to osobne zmagania organizowane zazwyczaj w trzech różnych miejscach. Podobnie jak w przypadku Igrzysk Olimpijskich oraz Mistrzostw Świata, zmagania były dominowane przez ZSRR (12 tytułów), a następnie Rosję (7 tytułów). W rywalizacji kobiet prym należy do Japonii (11 tytułów).
Najbardziej znani polscy sportowcy w historii
Polscy zapaśnicy, tacy jak Andrzej Supron zdobywali w sumie 5 złotych medali na Letnich Igrzyskach Olimpijskich. Andrzej Wroński zdobywał dwa złote medale – w 1988 i w 1996 roku w stylu klasycznym w kategorii do 100 kg. Wroński jest także mistrzem świata z 1994 roku oraz trzykrotnym mistrzem Europy w latach 1989, 1992 i 1994.
To najbardziej utytułowany polski zapaśnik i jeden z najbardziej utytułowanych polskich sportowców w historii. Złote medale Igrzysk Olimpijskich wywalczyli również: Kazimierz Lipień (1976 rok, styl klasyczny w kat. do 62 kg), Ryszard Wolny (1996 rok, styl klasyczny w kat. do 68 kg) oraz Włodzimierz Zawadzki (1996 rok, styl klasyczny w kat. do 62 kg).
Kazimierz Lipień zdobywał również brąz na olimpiadzie w Monachium w 1972 roku. To również wielokrotny medalista Mistrzostw Świata oraz Mistrzostw Europy. Ryszard Wolny poza złotem olimpijskim zdobywał również brązowy medal MŚ oraz złoto ME w 1989 roku. Zawadzki to trzykrotny mistrz Europy i medalista Mistrzostw Świata. Jedyną kobietą w gronie polskich medalistów olimpijskich w zapasach jest Agnieszka Wieszczak, która wywalczyła brąz w Pekinie w 2008 roku rywalizując w stylu wolnym w kategorii do 72 kg.
Obstawianie zapasów w LV BET
Najbardziej prestiżowe zawody w zapasach można obstawiać w serwisie legalnego bukmachera LV BET. Przeważnie są to zakłady na zwycięzcę pojedynku. W przypadku niektórych walk istnieje możliwość wytypowania w jaki sposób skończy się walka (przed czasem czy na punkty).
W przypadku takich wydarzeń jak Mistrzostwa Świata czy Igrzyska Olimpijskie typerzy mogą również wytypować swoich faworytów do medali w poszczególnych kategoriach zmagań. Zapasy to bez wątpienia sport dla koneserów, biorąc pod uwagę dość złożone zasady. Niemniej jednak, najważniejsze zmagania są dość chętnie typowane przez graczy.
Zakłady bukmacherskie na zapasy w LV BET
Obstawianie zakładów bukmacherskich na zapasy może umilić oglądanie pojedynków oraz zapewnić jeszcze większe emocje. W pierwszej kolejności warto jednak poszerzyć nieco swoją wiedzę na temat tego sportu, zwłaszcza biorąc pod uwagę dość skomplikowane zasady przyznawania punktów.
Na blogu LV BET dostępny jest obszerny przewodnik dla kibiców, w którym możesz znaleźć najważniejsze zasady, informacje o prestiżowych turniejach, a także historyczne wyniki. Na bieżąco publikujemy również aktualności ze świata zapasów, w tym zapowiedzi najważniejszych zawodów.
