Lekkoatletyka
Lekkoatletyka – kompendium wiedzy dla kibiców
O ile wiele sportów wyczynowych pozostaje poza możliwościami fizycznymi zwykłych ludzi, o tyle lekkoatletyka jest nam bliska z tego względu, że może ją uprawiać każdy. Jest to grupa dyscyplin opartych na naturalnym ruchu, a zatem: bieganiu, skokach, rzutach, pchnięciach, chodzie. To właśnie lekkoatletyka była podstawą dla starożytnych Igrzysk Olimpijskich rozgrywanych w Atenach. Na blogu LV BET przygotowaliśmy krótki poradnik, w którym zawarte są najważniejsze informacje na temat dyscyplin lekkoatletycznych oraz najbardziej prestiżowych turniejów.
Kilka słów o historii lekkoatletyki
Najstarsze zachowane źródła historyczne pozwalają przyjąć, że pierwsze igrzyska olimpijskie zostały zorganizowane w 776 roku p.n.e. Według legendy, inicjatorem zmagań miał być Herakles Idajski, który wezwał swoich braci do rywalizacji, a zwycięzcom wręczył gałązkę oliwną. Lekkoatletyka była podstawą starożytnych igrzysk olimpijskich. Wiemy, że organizowano na nich biegi krótkie (ok. 190 metrów), biegi średnie (ok. 380 metrów) oraz długie (ok. 4 km). Podczas starożytnych Igrzysk Olimpijskich rzucano także dyskiem oraz oszczepem, a także skakano w dal. W starożytnych zmaganiach mogli brać udział wyłącznie mężczyźni. Uświęconą tradycją był pokój boży, który trwał kilka tygodni.
Historia nowożytnych Igrzysk Olimpijskich sięga roku 1896, kiedy to w Atenach postanowiono powrócić do tej formy rywalizacji. Od tego czasu Letnie Igrzyska Olimpijskie odbywają się co cztery lata w różnych miastach gospodarzy. Krajem, który miał zaszczyt organizować Igrzyska największą ilość razy są Stany Zjednoczone. Odbyły się tu cztery edycje Olimpiady, a ponadto Los Angeles otrzymało już prawo organizacji Igrzysk w roku 2028. W 1912 roku do życia powołano Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IIAF). Współcześnie organizacja ta funkcjonuje pod nazwą Światowa Lekkoatletyka i zrzesza wokół siebie 214 krajów. Od 1919 roku członkiem tej organizacji jest Polski Związek Lekkiej Atletyki.
Współczesna lekkoatletyka – jakie dyscypliny obejmuje?
Jak już mówiliśmy, lekkoatletyka to grupa dyscyplin sportu oparta na naturalnym ruchu człowieka. Zawody lekkoatletyczne możemy podzielić na: biegi, skoki, rzuty, pchnięcia oraz chód. Organizowane są także wieloboje, w których uczestnicy rywalizują w kilku dyscyplinach. Tak prezentuje się zbiór najważniejszych konkurencji lekkoatletycznych:
- Biegi sprinterskie: 60 m, 100 m, 200 m i 400 m.
- Biegi średnie: 600 m, 800 m, 1000 m, 1500 m, 1 mila, 2000 m.
- Biegi długie: 3000 m, 3000 m z przeszkodami, 5000 m, 10,000 m.
- Biegi uliczne: półmaraton (21 km), maraton (42 km), ultramaratony (powyżej 42 km).
- Sztafety: 4 x 100m, 4 x 400 m.
- Chód: 10 km, 20 km, 50 km.
- Rzuty: rzut oszczepem, rzut młotem, rzut dyskiem, pchnięcie kulą.
- Skoki: skok wzwyż, skok w dal, trójskok, skok o tyczce.
- Wieloboje: czwórbój, pięciobój, siedmiobój, dziesięciobój.
Nie wszystkie z powyższych konkurencji są konkurencjami olimpijskimi. Zakres tych konkurencji wielokrotnie zmieniał się na przestrzeni wielu lat. Do grona dyscyplin lekkoatletycznych można zaliczyć wiele innych wariancji powyższych konkurencji, chociażby biegi na nietypowym dystansie. Wybór dyscyplin w oficjalnych zawodach zależy od tego, czy zawody są rozgrywane na hali, czy też na otwartym stadionie lekkoatletycznym.
Najważniejsze wydarzenia w świecie lekkoatletyki
Największym sukcesem w karierze każdego profesjonalnego lekkoatlety jest złoty medal wywalczony na Letnich Igrzyskach Olimpijskich. To najbardziej prestiżowe zawody w świecie lekkoatletyki. Do tego dochodzą Mistrzostwa Świata i Mistrzostwa Europy, które możemy podzielić na halowe oraz organizowane na stadionie lekkoatletycznym. Większym prestiżem cieszą się zawody na stadionie. Ponadto, lekkoatleci z całego świata mogą występować w tzw. mityngach lekkoatletycznych. Najbardziej prestiżowym cyklem jest Diamentowa Liga wprowadzona w 2010 roku. Zastąpiła ona Ligę Złotą. Poniżej omawiamy szerzej najbardziej prestiżowe zmagania w lekkoatletyce.
Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich
Lekkoatletyka jako jedna z nielicznych dyscyplin była obecna na pierwszej edycji Letnich Igrzysk Olimpijskich zorganizowanych w 1896 roku w Atenach. Początkowo było to zaledwie 14 dyscyplin. Jednocześnie, kobiety zostały dopuszczone do rywalizacji ponad 30 lat później, podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1928 w Amsterdamie. Aktualnie w programie Igrzysk Olimpijskich znajduje się 47 konkurencji lekkoatletycznych. Wiele konkurencji nie jest już rozgrywanych, jak chociażby chód na 10 km, bieg na przełaj czy też skok wzwyż z miejsca.
W klasyfikacji medalowej wszechczasów pierwsze miejsce zajmują Stany Zjednoczone z dorobkiem 770 medali, w tym 324 medali złotych. Na drugim miejscu plasuje się ZSRR (193 medale, w tym 64 złote), a na trzecim Wielka Brytania (195 medali, w tym 51 złotych). Patrząc na tę klasyfikację możemy śmiało zaryzykować, że to lekkoatletyka powinna być polskim sportem narodowym. Polska znajduje się w tej klasyfikacji na bardzo wysokim, siódmym miejscu z dorobkiem 57 medali: 25 złotych, 18 srebrnych oraz 14 brązowych. W niewielu innych sportach, w których rywalizują praktycznie wszystkie kraje z całego świata, Polska może pochwalić się takimi sukcesami.
Halowe Mistrzostwa Świata w lekkoatletyce
Mistrzostwa Świata zapoczątkowano w 1983 roku. Za organizację tych zawodów odpowiada organizacja World Athletics. Początkowo zawody odbywały się co cztery lata, ale od 1991 roku przestrzegany jest interwał dwuletni. Dlaczego lekkoatletyczne Mistrzostwa Świata zostały wprowadzone tak późno? Ponieważ w 1913 roku IAAF stwierdziła, że to Igrzyska Olimpijskie będą pełnić funkcję mistrzostw świata. W klasyfikacji medalowej wszechczasów pierwsze miejsce zajmują Stany Zjednoczone, z dorobkiem: 414 medali w tym 183 złotych. Drugie miejsce w tej klasyfikacji przypadło Kenii, która słynie przede wszystkim z wybitnych biegaczy długodystansowych. Kenia ma na koncie 161 medali, w tym 62 złote. Także w tej klasyfikacji wysokie miejsce zajmuje Polska, która plasuje się na miejscu 10. z dorobkiem 63 medali: 20 złotych, 18 srebrnych, 25 brązowych.
Mistrzostwa Europy w lekkoatletyce
Od 1934 roku pod egidą IIAF organizowane są Mistrzostwa Europy w lekkoatletyce. Pierwsza edycja tych zawodów odbyła się w Turynie. Podobnie jak w przypadku MŚ, początkowo Mistrzostwa Europy były organizowane co cztery lata, natomiast od 2010 roku odbywają się co dwa lata. Liderem w klasyfikacji medalowej wszech czasów jest Wielka Brytania z dorobkiem 324 medali, w tym 124 złotych. Prawdziwą potęgą na Starym Kontynencie jest Polska zajmująca szóste miejsce (wyżej są nieistniejące już ZSRR i NRD). W tych zawodach nasi lekkoatleci i lekkoatletki zdobywali w sumie 180 medali: 57 złotych, 58 srebrnych, 65 brązowych. Co ważne, Mistrzostwa Europy w lekkoatletyce w 2028 roku odbędą się w Polsce na Stadionie Śląskim.
Diamentowa Liga
Od 2010 roku organizowana jest Diamentowa Liga, która zastąpiła Złotą Ligę. To cykl najbardziej prestiżowych mityngów lekkoatletycznych, w których uczestniczą najlepsi zawodnicy i zawodniczki z całego świata. Uczestnicy rywalizują w 32 konkurencjach zdobywając punkty do klasyfikacji generalnej w ujęciu całego sezonu. Zwycięzcy klasyfikacji mogą liczyć na diament o wartości 80 tys. dolarów. Czterokrotnie Diamentową Ligę wygrywał Piotr Małachowski specjalizujący się w rzucie dyskiem. Od 2022 roku Memoriał Kamili Skolimowskiej organizowany na Stadionie Śląskim zalicza się do prestiżowego cyklu tych zawodów.
Najwybitniejsi lekkoatleci w historii
W gronie multimedalistów Igrzysk Olimpijskich, najwyższe miejsce spośród lekkoatletów zajmuje fiński biegacz, Paavo Nurmi. Zdobywał on w sumie 12 medali, w tym aż 9 złotych. Bardzo zbliżonym bilansem (10 medali, 9 złotych) może pochwalić się Carl Lewis, amerykański sprinter i skoczek w dal. Po osiem złotych medali olimpijskich mają na koncie: Ray Ewry (skok z miejsca) oraz Usain Bolt (sprinty). Osiem medali olimpijskich, w tym 5 złotych zdobywał Ville Ritola, fiński biegacz. Co ważne, najwyżej notowana kobieta w gronie multimedalistów w lekkoatletyce jest Irena Szewińska. O jej dokonaniach powiemy w kolejnym akapicie.
Najlepsi zawodnicy w historii polskiej lekkoatletyki
Irena Szewińska to niekwestionowana legenda polskiej lekkoatletyki. Zdobywała w sumie siedem medali olimpijskich i to w różnych konkurencjach: 3 złote (sztafeta 4 x 100 m, bieg na 200 m i bieg na 400 m), dwa srebrne (w tym w skoku w dal) oraz dwa brązowe. Czterokrotnie wybierana najlepszym sportowcem roku w plebiscycie Przeglądu Sportowego. W 2021 roku w specjalnym wydaniu plebiscytu została uznana za polskiego sportowca stulecia. Wybitną postacią jest także Anita Włodarczyk, trzykrotna mistrzyni olimpijska i czterokrotna mistrzyni świata w rzucie młotem.
Z panów najlepszym wynikiem może pochwalić się Robert Korzeniowski, nasz wybitny chodziarz, który zdobył w swojej karierze aż 4 złote medale Igrzysk Olimpijskich. Trzy medale olimpijskie (po jednym z każdego kruszcu) wywalczyła Teresa Ciepły, biegaczka specjalizująca się w biegach krótkich oraz przez płotki. W gronie najwybitniejszych polskich lekkoatletów warto wymienić Pawła Fajdka, który ma na swoim koncie pięć złotych medali w rzucie dyskiem zdobywanych nieprzerwanie od 2013 roku. Fajdek nie radzi sobie jednak tak dobrze na Olimpiadzie, gdzie jak dotąd zdobył 1 brązowy medal.
Obstawianie lekkoatletyki w LV BET
W serwisie LV BET dostępna jest szeroka oferta zakładów bukmacherskich na lekkoatletykę. Jakie zakłady można obstawiać w tej dyscyplinie sportu? Największym zainteresowaniem cieszą się oczywiście zakłady na zwycięzcę oraz na podium, które pozwalają wytypować najlepszych zawodników danych zmagań. W lekkoatletyce powszechne są również zakłady H2H, w których gracz ma możliwość wytypowania zwycięzcy spośród par zestawionych przez bukmachera. Co ważne, lekkoatletyka na najbardziej prestiżowych zawodach, np. Letnich Igrzyskach Olimpijskich, może być typowana zarówno w ofercie przedmeczowej, jak również w ofercie na żywo. Obstawiając zakłady na lekkoatletykę można zapewnić sobie większe emocje podczas oglądania zmagań.
Zakłady bukmacherskie na lekkoatletykę
Na blogu sportowym LV BET przygotowaliśmy obszerny dział poświęcony Lekkiej Atletyce. W tym miejscu znajdziesz informacje o najbardziej prestiżowych zawodach organizowanych na całym świecie. Publikujemy zapowiedzi, analizy i typy na rywalizację. Na naszym blogu dowiesz się także więcej o najlepszych aktualnie lekkoatletach i lekkoatletkach. Informacje dostępne na blogu LV BET to cenne źródło informacji dla wszystkich osób, które chcą sprawdzić swoją skuteczność w obstawianiu zakładów bukmacherskich na lekkoatletykę. Lekkoatletyka to dyscyplina szczególna, bliska wielu z nas. W odróżnieniu od wielu innych sportów, lekkoatletykę można uprawiać nie dysponując profesjonalnym sprzętem czy umiejętnościami.
