Zuzel 2019Zloty Kask
N/z Nieregulaminowo przygotowany tor w Pile
Foto Marcin Karczewski / PressFocus
Żużel to jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych w Polsce. Dziesiątki tysięcy kibiców na trybunach sprawia, że pod kątem zainteresowania Ekstraliga Żużlowa dorównuje nawet ekstraklasie w piłce nożnej! Kolejne dziesiątki tysięcy fanów zasiadają przed telewizorami – nie tylko podczas ligowych zmagań. Jakie jeszcze są rozgrywki żużlowe na świecie?
Spis treści
Rywalizacja krajowa
Speedway nie jest jednak popularny we wszystkich krajach na świecie. Najwięcej mówi się o nim w Europie, choć rajderzy ścigają się także poza Starym Kontynentem. Rywalizacja w formacie ligowym z meczami bezpośrednimi odbywa się w zaledwie kilku państwach – m.in. Anglii, Czechach, Danii czy Polsce. PGE Ekstraliga nazywana jest najlepszą ligą świata. W sezonie 2020 mistrzem kraju zostały leszczyńskie „Byki”, czyli Fogo Unia Leszno. W kolejnej edycji walki o mistrzostwa Polski wystartują także Moje Bermudy Stal Gorzów Wielkopolski, Betard Sparta Wrocław, Falubaz Zielona Góra, Włókniarz Częstochowa, Motor Lublin, GKM Grudziądz i beniaminek Apator Toruń.
W Polsce zawodnicy ścigają się łącznie na trzech szczeblach rozgrywkowych. Poza PGE Ekstraligą jest także 1. Liga Żużlowa i 2. Liga Żużlowa. W Wielkiej Brytanii poza szczeblami zawodowymi, prowadzone są także zmagania amatorów.
Rozgrywki międzynarodowe
Najbardziej prestiżowymi zawodami międzynarodowymi są zmagania w Grand Prix na żużlu! W corocznym cyklu rywalizuje się o tytuł indywidualnego mistrza świata. Te zmagania rozpoczęły się jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Po tytuł mistrza świata czterokrotnie sięgali Polacy! Najwięcej, bo dwukrotnie, ta sztuka udała się Bartoszowi Zmarzlikowki (2019, 2020). W 2010 najlepszym zawodnikiem globu został Tomasz Gollob. Jeden Polak wygrał zawody IMŚ jeszcze w XX wieku – był to Jerzy Szczakiel (1973). Biało-czerwoni znakomicie radzą sobie także na zawodach juniorskich. Łącznie dla Polski zdobyto 15 medali, w tym aż 7 złotych!
Mistrzostwa świata przybierają także formułę rywalizacji drużynowej. Do 2017 roku turniej nazywał się Drużynowym Pucharem Świata. Od tego czasu rajderzy ścigają się w zawodach Speedway of Nations. Nieco mniej prestiżowa jest rywalizacja kontynentalna. W Europie FIM organizuje Indywidualne mistrzostwa Europy na żużlu. W 2020 roku na podium stanęli Robert Lambert, Leon Madsen i Grigorij Łaguta. Zawodnicy rywalizują też w mistrzostwach Europy par na żużlu. Ekipa w składzie Jakub Jamróg, Wiktor Trofimow i Mateusz Cierniak w 2020 roku we włoskim Terenzano sięgnęła po złoto.
Mniejsze turnieje
Oprócz najważniejszych rozgrywek ligowych i międzynarodowych, regularnie odbywają się także turnieje memoriałowe. Do najważniejszych należą m.in. Memoriał im. Alfreda Smoczyka w Lesznie czy Memoriał Edwarda Jancarza w Gorzowie Wielkopolskim. Do 2012 roku odbywało się także Kryterium Asów Polskich Lig Żużlowych im. Mieczysława Połukarda w Bydgoszczy. Od 1961 roku odbywają się także Turnieje o Złoty Kask (od 2021 r. przyjmuje on imię Jerzego Szczakiela). W 2020 roku triumfował w nim Bartosz Zmarzlik.