Najważniejsze rozgrywki piłkarskie w Europie o tytuł najlepszej drużyny narodowej to oczywiście Mistrzostwa Europy, nazywane w skrócie Euro. Turniej organizowany jest od 1960 r. przez UEFA. Przez lata stał się nie tylko bardzo prestiżowy, ale też napisała się piękna historia Mistrzostw Europy – zarówno wygranych, jak i porażek. Które momenty powinien znać każdy kibic? Poznaj je z LV BET!
Spis treści
Puchar Europy Narodów – początek turnieju
6 czerwca 1958 r. w Sztokholmie – to właśnie zapadła decyzja o powołaniu nowego turnieju. Europejska federacja UEFA, która została założona cztery lata wcześniej, prowadziła właśnie III kongres. Zaplanowano organizację nowych rozgrywek – co cztery lata, pod nazwą Puchar Narodów Europy. Nagrodą był puchar, który ufundował gospodarz pierwszej edycji, czyli Francja. Zaprojektował go Arthur Bertrand i był wykonany ze srebra. Nazwany był na cześć Henriego Delaunay’a, orędownika ME, który zmarł pięć lat przed inauguracyjnym Euro.
Co ciekawe, do pierwszej edycji turnieju zgłosiło się tylko 17 reprezentacji europejskich krajów, w tym Polski. Kwalifikacje miały nietypowy regulamin. Grano systemem pucharowym – rozgrywano po jednym meczu na terenie każdego z rywali, po czym przegrywająca drużyna odpadała z rozgrywek. Półfinały, mecz o 3. miejsce oraz finałowe starcie odbywało się w kraju gospodarza imprezy.
Pierwszy turniej Pucharu Narodów Europy odbył się w 1960 r. we Francji. Zmiana nazwy na Mistrzostwa Europy nastąpiła 8 lat później. Do Euro 1976, które odbyło się w Jugosławii, w turnieju uczestniczyły tylko 4 zespoły. Rozgrywano więc półfinały, finał i mecz o trzecie miejsce.
Pierwszy gol Polski na Mistrzostwach Europy
Najlepsze reprezentacje europejskich krajów zaraz po II wojnie światowej przystąpiły do dalszych rozgrywek, co było szczególnie wymowne w Polsce, która znalazła się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Biało-czerwoni wyszli za żelazną kurtynę, a do naszego kraju przyjechali Hiszpanie. W reprezentacji z Półwyspu Iberyjskiego znalazły się gwiazdy światowego futbolu, m.in. Alfredo Di Stéfano czy Luis Suárez. Ich trenerem był „Mag”, czyli Argentyńczyk Helenio Herrera.
Mecz rozegrany 28 czerwca 1959 r. na Stadionie Śląskim obejrzało około 100 tysięcy widzów. W 34. minucie Ernest Pohl trafił do siatki – był to premierowy gol Polski w kwalifikacjach ME. Niestety, po dwa gole do bramki Tomasza Stefaniszyna strzelili później zdobyli Suárez i Di Stéfano. Drugie trafienie do hiszpańskiej bramki zaliczył Lucjan Brychczy. 4 miesiące później odbyło się rewanżowe spotkanie.
14 października 1959 r. kadra prowadzona przez kapitana związkowego Czesława Kruga przegrała z Hiszpanią 0:3 na Santiago Bernabéu w Madrycie. Z turniejem pożegnali się Polacy, a wkrótce później też Hiszpanie, którzy w ćwierćfinale mieli zagrać ze Związkiem Radzieckim. Odmówili jednak wyjazdu na wschód i zostali ukarani walkowerem.
W pierwszym finale turnieju, rozegranym 10 czerwca 1960 r. na Parc des Princes w Paryżu, zwyciężyła Jugosławia z Francją 4:5. Drugi finał odbył się na Stade Vélodrome w Marsylii. Mecz Czechosłowacja – ZSRR zakończył się wynikiem 0:3. W kolejnym wielkim finale spotkali się dwaj giganci bloku wschodniego – Związek Radziecki i Jugosławia (2:1).
Od 1980 r. w rywalizacji o mistrzowski tytuł Starego Kontynentu udział brało 8 drużyn. Wprowadzono podział na fazę grupową i pucharową. W 1984 r. nie rozegrano meczu o trzecie miejsce; od tej pory obaj przegrani z półfinałów otrzymują brązowe medale. W 1996 r. zwiększono liczbę uczestników do 16 drużyn, a w 2016 r. – do 24 reprezentacji. Format ten obowiązywał również podczas Euro 2020.
Mistrzostwa Europy – historyczni zwycięzcy
W dotychczasowych 16 turniejach wygrywało 10 reprezentacji krajów. Trzykrotnie zwycięzcami Euro zostawali reprezentanci Hiszpanii i Niemiec (w tym dwa razy jako RFN), dwukrotnie zaś piłkarze z Francji oraz Włoch. W historii zapisali się też Hiszpanie jako jedyni obrońcy tytułu.
Klasyfikacja zwycięzców Mistrzostw Europy:
- 1960 r. – ZSRR
- 1964 r. – Hiszpania
- 1968 r. – Włochy
- 1972 r. – RFN
- 1976 r. – Czechosłowacja
- 1980 r. – RFN
- 1984 r. – Francja
- 1988 r. – Holandia
- 1992 r. – Dania
- 1996 r. – Niemcy
- 2000 r. – Francja
- 2004 r. – Grecja
- 2008 r. – Hiszpania
- 2012 r. – Hiszpania
- 2016 r. – Portugalia
- 2021 r. – Włochy
Turniej w 2021 r. nazywany był Euro 2020, chociaż rozgrywki faktycznie przeprowadzono rok później niż planowano. Przełożenie ich było konieczne z powodu pandemii COVID-19. Organizatorzy jednak nie zmienili początkowych założeń i trzymają się tradycji- Mistrzostwa Europy wciąż rozgrywane będą w latach parzystych.
Najlepsi strzelcy w historii Mistrzostw Europy
Podczas pierwszego EURO królów strzelców było aż 5, a każdy z nich zdobył po 2 bramki. Mistrz wszechczasów trafiał do bramki rywali 11 razy. Taki dorobek ma Portugalczyk Cristiano Ronaldo. Przed Euro 2020 remisował on z Francuzem Michelem Platini, który ustanowił rekord w jednej edycji mistrzostw. Wracając do Portugalczyka – Ronaldo strzelił 9 goli w czterech turniejach (2004 r., 2008 r., 2012 r. i 2016 r.), w 21 meczach. Obecnie jest on samodzielnym liderem tej klasyfikacji – gola numer 10 zdobył z rzutu karnego, a w tym samym meczu strzelił też gola numer 11. Ronaldo jest też pierwszym w historii piłkarzem, który zagrał na pięciu kolejnych mistrzostwach Europy.
Reprezentacja Polski na Mistrzostwach Europy w piłce nożnej
W latach 70. i 80. Polscy piłkarze święcili triumfy w Mistrzostwach Świata, ale ani razu nie udało się zakwalifikować na Euro. Po raz pierwszy zagrali więc w europejskich zmaganiach w 2008 r. Zespół prowadzony przez Leo Beenhakkera awansował do turnieju w Austrii i Szwajcarii; nie wyszedł jednak z grupy. Następnie Polacy zagrali podczas Euro 2012 (współorganizowała turniej z Ukrainą), później w 2016 r. we Francji, a ostatnio w 2021 r.
W 2012 r. na własnych stadionach reprezentacja naszego kraju zajęła ostatnie miejsce w grupie. Polacy zremisowali z Grecją (1:1) i Rosją (1:1), a w trzecim meczu przegrali z Czechami (0:1). Na pierwsze zwycięstwo było trzeba poczekać do 2016 r. We Francji Biało-czerwoni zremisowali z Niemcami (0:0) i wygrali z Ukrainą (1:0). Ze Szwajcarią zremisowali 1:1, ale ostatecznie wygrali w konkursie „jedenastek”. Z późniejszymi mistrzami z Portugalii początkowo Polacy również wygrali, ale odpadli po rzutach karnych.
Ciekawostki Mistrzostw Europy w piłce nożnej mężczyzn
Wiele lat rozgrywek oznacza nie tylko wiele emocji, ale też ciekawostek związanych z samymi rozgrywkami. Poznaj część z nich, które zapisały się w historii Euro!
Najstarszym piłkarzem, który zagrał na Euro, jest węgierski bramkarz Gabor Kiraly. Podczas turnieju rozgrywanego w 2016 r. miał dokładnie 40 lat i 76 dni. Po tym występie zakończył swoją sportową karierę. Najmłodszym zawodnikiem, który zadebiutował na Mistrzostwach Europy był zaś z Holender, Jetro Willems. Zagrał on na EURO 2012 w wieku 18 lat i 71 dni. Obecnie Jetro Willems jest lewym obrońcą w Heracles Almelo, przedstawiciela holenderskiej Eredivisie.
Do tej pory na turniejach Euro wystąpiły reprezentacje 35 różnych krajów. Podczas ostatniej imprezy zadebiutowały dwie reprezentacje – z Finlandii oraz Macedonii Północnej. Najwięcej występów w Mistrzostwach Europy zaliczyli do tej pory Niemcy; zagrali do tej pory na 13 turniejach. O jeden występ mniej rywalizowali Rosjanie, a o dwa – Hiszpanie.
Reprezentant Rosji Dmitrij Kiriczenko zapisał się w historii europejskiego turnieju jako autor najszybciej strzelonego gola w turnieju. W 2004 r. wystarczyło mu zaledwie 67 sekund, aby trafić do bramki rywali. Na drugim miejscu tej klasyfikacji znajduje się Robert Lewandowski. Napastnik hiszpańskiej FC Barcelony strzelił gola w meczu przeciwko Portugalii (spotkanie ćwierćfinałowe w 2016 r.) po upływie 100 sekund od pierwszego gwizdka.
Na takie akcje czekają wszyscy kibice piłkarscy zasiadający na trybunach. Ile wynosi rekord frekwencji na Euro? Padł on w 1968 r., podczas spotkania Szkocja – Anglia. Na stadionie Hampden Park w Glasgow zasiadł aż 130 771 kibiców. Wydaje się, że pobicie tego rekordu obecnie jest mało możliwe. Największym stadionem podczas Euro 2020 było londyńskie Wembley, oferujące 90 tysięcy miejsc, a w 2024 r. będzie do Stadion Olimpijski w Berlinie, na którym zasiądzie niecałe 75 tysięcy widzów.
Zakłady bukmacherskie na Mistrzostwa Europy w LV BET
Legalny bukmacher LV BET towarzyszy najlepszym piłkarzom na co dzień, ale też podczas tak wyjątkowych wydarzeń, jakimi jest turniej o mistrzostwo Starego Kontynentu. W serwisie internetowym oraz w aplikacji mobilnej LV BET poznasz szeroki wybór rynków bukmacherskich oraz oferowane kursy. Tam też postawisz swoje szczęśliwe kupony i dasz sobie szansę na wygraną. Przyłącz się do piłkarskiej rywalizacji w LV BET!